Psikoloji Nedir?
Psikiatri ve psikoloji tanımları halk tarafından eşit anlamlarda
kullanılmakla birlikte ,birbirinden oldukça
farklıdırlar.Psikiatristler:tıp fakültesi sonrası uzmanlık alanı olarak
psikiatriyi seçenler,psikologlar ise sosyal bilimlerden tercihini
psikoloji eğitimi üzerine yapanlardır.Hastalık tedavisinde rolleri
sınırlıdır,ilaç verme yetkileri bulunmamaktadır.
Psikoloji bu konumu ile daha çok “destek veren”birimdir.
Psikoloji : İnsan ve hayvan davranışlarıyla ve bilişsel süreçleriyle
ilgilenir, 125 yıllık bir tarihi vardır. Dili iyi kullanma, araştırma,
istatistiksel analiz ve empati (karşısındaki ile özdeşleşme)gibi bazı
özel beceri ve yetenekleri gerektirir.
Psikologlar iki önemli ilişki üzerinde çalışırlar: ilki, beyin ve
davranış, ikincisi ise çevre ve davranış ilişkisidir. Psikologlar hem
araştırmacı olarak gözlem, deney ve analiz gibi bilimsel yöntemleri
izlemek hem de bilimsel bulguları uygulamak için yaratıcı olmak
durumundadırlar. Psikologlar araştırma yaparak geliştirdikleri
kuramları sınarlar ve araştırmalar sonucu ortaya çıkan yeni bilgileri
uygulama alanında çalışanların kullanımına sunarlar. Ayrıca, bireylerin
ve toplumların değişen gereksinimlerini karşılamak amacıyla yeni
yaklaşımlar geliştirirler.
Psikoloji oldukça geniş bir alandır. Psikologlar temel ve uygulamalı
alanlarda araştırma yaparlar, toplumdaki örgütlere ve diğer kurumlara
danışmanlık hizmeti verirler, bireylere tanı koyar , lise ve
üniversitelerde psikoloji öğretirler, çeşitli testler kullanarak zekayı
ve kişiliği ölçerler, davranışları ve bilişsel işlevleri değerlendirip
gerekli durumlarda yardımcı olurlar. Bireylerin hem birbirleri ile hem
de makineler ile nasıl ilişki içine girdiklerini araştırıp, bu
ilişkileri iyileştirmeye çalışırlar.
Psikologlar bazı işlerde bağımsız olarak çalışırken diğerlerinde
doktor, hukukçu, okul personeli, bilgisayar uzmanı, mühendis, yasa
koyucu, polis, asker ve yöneticiler ile takım halinde çalışarak
toplumun her alanına katkıda bulunurlar. Bu yüzden psikologları,
laboratuvarlarda, hastanelerde, adliyede, okullarda, üniversitelerde
halk sağlığı merkezlerinde, kitle iletişiminde, hapishanelerde ve pek
çok başka işyerinde görebilirsiniz. Örneğin stresi yenip performansı
artırmaya yönelik programlarda yönetici veya sporcularla birlikte
çalışırlar. Adli kararlar için hukukçulara gerekli bilgi ve önerileri
sağlarlar. Okul reformunda eğitimcilerle, psikiyatri kliniklerinde
psikiyatrist ve sosyal çalışmacılarla, pediatri, onkoloji ve nöroloji
gibi kliniklerde de uzman doktorlarla birlikte çalışırlar. Uçak kazası
ya da bombalama gibi bir felaketin hemen ardından ortaya çıkan şok
sürecinde kaza kurbanlarına yardımcı olurlar. Hukuk ve halk sağlığı
alanlarında çalışanlarla birlikte takım halinde çalışarak bu tür
olayların nedenlerini analiz ederler ve tekrarlanmasını önlemek için
yollar bulmaya çalışırlar. Psikolojide çalışma alanlarının hem sayısı
hem de etkinliği gün geçtikçe artmaktadır. ABD’de yapılan bir öngörüye
göre psikoloji, 2005 yılına kadar en hızlı gelişen üçüncü alan olacak
ve bir kaç 10 yıl içinde de bu gelişme sürecektir. Toplumdaki
sorunların çoğunluğunun insan davranışıyla ilişkili olduğu düşünülürse
psikolojinin çok fazla sayıda çalışma alanı olduğunu görmek şaşırtıcı
olmayacaktır. Örneğin uyuşturucu kullanımı, kişisel ilişkilerdeki
güçlükler, sokakta ve evde şiddet, kendi sağlığımıza ve çevremize zarar
veren davranışlarımız gibi bireysel ve toplumsal sorunlar,
psikologların ilgilendikleri sorunlar arasındadır. Psikologlar,
bilimsel yöntemle bilgi toplama, bilgiyi analiz etme, önleme ve
müdahale stratejileri geliştirme gibi yollarla sorunların çözümüne
katkıda bulunurlar. Örneğin, psikologlar, yaşlıların sayısının hızla
arttığı dünyamızda evleri ve işyerlerini bu grup için daha uygun hale
getirmek üzere araştırma ve uygulama yapmaktadırlar. Elektronik
alanında yaşanan devrim, kullanıcı dostu teknoloji ve eğitim
gerektirmekte ve psikologlar bu konuda mühendislerle birlikte
çalışmaktadırlar. Günümüzde sayıları gittikçe artan çalışan kadınlar
işverenden aile gereksinimlerine uygun bir işyeri yapılanması talep
etmekte ve psikologlar da gereksinim duyulan değişmeler konusunda
işverenlere yardımcı olmaktadırlar. Büyük toplumsal değişimlerin
yaşandığı ve farklı kültürleri içeren ülkelerde toplumsal değişimin
birey üzerindeki etkilerini ve kültürel farklılıkları anlamada
kullanılacak önemli bilgi ve becerileri ortaya koymaktadırlar. Bunların
yanı sıra öğrenme ve bellek konularındaki araştırmalarda kaydedilen
gelişmeler ile beden ve ruh sağlığının içiçeliği Psikoloji bilimini her
zamankinden daha ilginç bir hale getirmektedir.
Psikologların çoğu,işlerini severler; çünkü, sağlık ocaklarında
doktorlarla birlikte çalışmaktan bilgisayar kullanmaya kadar uzanan
geniş bir yelpaze içinde çalışıyor olmak heyecan vericidir. Bunun da
ötesinde psikologlar kendilerini bireylerin günlük yaşamlarındaki
iniş-çıkışlarla başedebilmelerine yardımcı olmaya
çalışmaktadırlar.Psikolojiyi öğrenmek ve bilmek pek çok diğer meslek
dalları için de önemli bir avantajdır. Örneğin, işverenlerin çoğu
psikoloji derslerinin kazandırdığı bilgi toplama , analiz etme,
yorumlama, istatistik ve deneysel desen kurma gibi becerilere ilgi
duymaktadırlar.