Hap veya iğne şeklinde kullanılabilen formları vardır.
Günümüzde
sıklıkla estrojen ve progesteron kombinasyonu kullanılır (kombine
preparatlar). Sıklıkla 3 hafta süreyle günlük ve 1 hafta süreyle ara
verilerek kullanılırlar. En önemli etkileri ovülasyonu (yumurtlamayı)
engellemeleridir.
Başarısızlık oranı düşüktür (%1-1,5). Kombine
preparatlar en etkili, geri dönüşü mümkün olan, korunma yöntemidir.
Adet kanaması, adet ağrısı azalır. Endometriyum ve meme kanseri daha
nadir görülür. HDL kolesterolü arttırır.
Kullanımı : 1. gün veya
5. gün ilaca başlanır, 21 gün süresince devam edilir ve kutunun
bitiminde 1 hafta ara verilir. Daha sonra yine devam edilir.
Kanser
oluşturmaları konusundaki düşünceler farklıdır, bazı çalışmalar artış
gösterirken bazı çalışmalar azalma göstermiştir. Akciğer damarlarında
ve derin toplar damarlarda tıkanma, ilacı kullanmayanlara göre daha sık
gözlenir (3-11 kat). Bazı kadınlarda bu ilaçların alımını takiben
tansiyonda artış meydana gelir. Migren ataklarını ve şiddetini
arttırabilir. Sistemik ve kronik hastalığı olanlarda kullanılmamalıdır.
İlaç
kesildikten 1-3 ay sonra kanamalar başlar, ancak kanama düzensizlikleri
olabilir. Doğumdan sonra 6-12 hafta kullanılmamalıdır.
Aşağıdaki durumlarda doğum kontrol hapları KULLANILMAMALIDIR
- tromboflebit ve tromboembolik hastalık
- serebral damar hastalıkları
- koroner arter hastalıkları
- karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk
- meme kanseri
- estrojene bağlı olduğu düşünülen tümörler
- teşhis konulamayan anormal vajinal kanama
- gebelikte tıkanma sarılığı geçirenler
- doğumsal hiperlipidemi
- şişmanlık
- sigara içen 35 yaş üzerindeki bayanlar kesinlikle kullanmamalıdırlar,
bununla
birlikte; şeker hastaları, hipertansiyon, miyom, epilepsi, orak hücreli
anemi durumunda hekim kararı ile ve kontrol altında kullanılabilirler.
İğne
şeklindeki doğum kontrol hapları (medroksiprogesteron asetat) yılda 2-4
kez kullanılarak koruma sağlarlar. Uzun süreli kanamalar, uzun süreli
adet görmeme, kestikten sonra uzun süre yumurtasız kanama görülebilir.
Kansere neden olduğu iddiaları vardır.
Norplant denilen ve deri altına yerleştirilen doğum kontrol ilaçları üzerinde yoğun olarak çalışılmaktadır.
Doğum kontrol hapı kullanıldığı sürece yumurtlama ve adet olmaz, bu nedenle adeti geciktirmek için hap kullanılabilir.
Eğer
kişi, bir gün hap almayı unutursa ertesi gün iki adet birden almalıdır,
ancak bu sık sık yapılırsa ara kanamalar meydana gelebilir.
Cinsel
ilişki sonrasında hamilelik engellenmek isteniyorsa: 30 mg konjuge
estrojen veya 5 mg etinil estradiol 5 gün süreyle kullanılmaktadır.
Yine aynı amaçla 12 saat ara ile iki kez 4 tablet (toplam 8 tablet)
alınır. Bulantı kusma çok sık görülen bir yan etkidir v eönerilen bir
yöntem değildir. Yine cinsel ilişkiden sonraki 12-24 saat içinde spiral
takılarak hamilelik önlenebilir.